دندان درآوردن نوزاد

به عنوان والدین، هنگامی که اولین نشانه‌های دندان درآوردن نوزاد خود را مشاهده می‌کنید، ممکن است ذوق بسیار زیادی داشته باشید. اما زمان درآمدن دندان‌‌های شیری در نوزادان با همدیگر بسیار متفاوت است.

در این مقاله سعی شده تا جای ممکن به نگرانی‌های شما پیرامون علائم دندان درآوردن، سن شروع درآمدن دندان‌ها و راهکارهای کاهش درد در این سن پاسخ دهیم.

با اطلاع از این موارد، هنگام خرید سیسمونی، وسایل کمکی مورد نیاز برای دوران دندان درآوردن کودک را فراموش نخواهید کرد. با کارترزلند همراه باشید.

آنچه خواهید خواند:

• سن دندان درآوردن نوزاد
• علت دیر یا زود دندان درآوردن
• علائم دندان در آوردن نوزاد (با ویدئو)
• راه‌های تسکین درد لثه نوزاد
• چگونه از دندان‌های نوزاد محافظت کنیم؟
• ترتیب رویش دندان‌های نوزاد
• نکات جالب درباره دندان درآوردن نوزادان
• نحوه مسواک زدن دندان‌های نوزاد

سن دندان درآوردن نوزاد

دندان درآوردن نوزادان اغلب از سن 6 تا 12 ماهگی شروع می‌شود، اگرچه در برخی موارد ممکن است اولین دندان‌ها زودتر یا حتی کمی دیرتر شروع به رشد کنند.

در برخی موارد بسیار نادر نیز ممکن است نوزادان تازه متولدشده با دندان از قبل رویش‌یافته به دنیا بیایند، یا در چند هفته اول و به سرعت رویش دندان‌های آنها آغاز شود.

بهترین زمان دندان درآوردن نوزاد

دانستن این مورد خالی از لطف نیست که بهترین زمان برای دندان درآوردن نوزادان وجود ندارد. بدن هر نوزاد بنا به وضعیت فیزیولوژیک خود شروع به رشد دندان می‌کند. بهترین زمان دندان درآوردن نوزاد معمولاً حدود 6 ماهگی شروع می‌شود اما ممکن است تا یک سالگی و یا حتی بیشتر، خبری از یاقوت‌های سفید در دهان کودک شما نشود و این به معنای بیمار بودن فرزند شما نیست.

علت زود یا دیر دندان درآوردن نوزاد

مهم است به یاد داشته باشید، رویش طبیعی دندان‌های نوزاد، رقابت بین او و سایر کودکان نیست. رویش دندان‌ها طبق ساعت بیولوژیکی هر فردی با شخص دیگر می‌تواند متفاوت باشد.

وقتی صحبت از دندان درآوردن می‌شود، محدوده سنی آن می‌تواند بسیار گسترده باشد. اگرچه این احتمال وجود دارد که دندان درآوردن کودک از 6 تا 12 ماهگی شروع شود، اما اولین دندان ممکن است در 3 یا 4 ماهگی (زود) یا در اواخر 14 ماهگی (دیر) ظاهر شود.

درصورتی‌که بیش از 18 ماه از تولد نوزاد شما می‌گذرد و هنوز دندان درنیاورده است و علائمی هم ندارد، به پزشک مراجعه کنید.

درآمدن دندان نوزاد چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان درآمدن ردیف کاملی از دندان‌ها برای نوزادان ممکن است متفاوت باشد اما به‌طور معمول درآوردن 20 دندان اصلی برای نوزادان حدود 2 سال طول می‌کشد.

کودک شما هنگام درآمدن دندان‌هایش قطعاً نشانه‌ها و دردهایی را دارد اما باید بدانیم که این دردها به مرور زمان از بین می‌روند و جای نگرانی نیست.

تا سن 2 – 3 سالگی کودک شما حدود 20 دندان شیری خواهد داشت. (دندان‌های شیری به مرور زمان حدود 7 سالگی می‌افتند و به جای آنها دندان‌های اصلی رشد می‌کنند.)

علائم دندان درآوردن نوزاد

بعضی اوقات ممکن است دندان بدون هیچ علامتی رشد کند، در حالی‌ که در اکثر موارد، علائم دندان درآوردن ممکن است حدود سه تا چهار روز قبل از اینکه رشد دندان‌ها شروع شود.

ویدئوی علائم دندان درآوردن نوزادان را ابتدا ببینید و سپس به توضیحات بعدی توجه نمایید.

از جمله علائم دندان درآوردن شامل:

• کج خلقی و زودرنجی: کوچولوی شما ممکن است کمی آشفته به نظر برسد و بیش از حد معمول گریه کند.
  
• اختلال در خواب نوزاد: درد دندان درآوردن در نوزادان ممکن است باعث بیدار شدن کودک در طول شب و بدخوابی او شود.
  
• ترشح بیشتر بزاق دهان: بزاق دهان نوزاد هنگام دندان درآوردن، بیش از حد معمول است. بر اساس نظر متخصصان، این بزاق به آرام شدن لثه‌ها کمک می‌کند.
  
• گاز گرفتن و جویدن چیزهای مختلف: هنگامی که نوزاد شما در حال دندان درآوردن است، ممکن است اسباب‌بازی‌ها یا حتی انگشتان خود را گاز بزند تا فشاری را که روی لثه‌های خود دارد، کاهش دهد. جویدن چیزی محکم ماننده لیست یا لثه گیر به ماساژ لثه کمک می‌کند و در هنگام رویش دندان‌ها، باعث کاهش ناراحتی و درد می‌شود.
  
• لثه‌های متورم و دردناک: ردیفی که دندان قرار است روی آن در بیاید، در اکثر اوقات متورم و قرمز می‌شود.
  
• تب با درجه کم: در طول فرایند رشد دندان‌ها، دمای بدن کودک شما می‌تواند کمی افزایش یابد، اما به ندرت این درجه تب بالای 38 درجه سانتیگراد می‌رود. اگر فرزند شما تب با درجه حرارت بالا را تجربه می‌کند، بهتر است برای تشخیص دقیق به پزشک اطفال مراجعه کنید.

راه‌هایی برای کاهش درد ناشی از دندان درآوردن نوزادان

اما چگونه می‌توانیم درد دندان درآوردن نوزادان را تسکین دهیم؟ قبل از این قسمت باید ذکر کنیم که هیچ تکنیک جادویی برای کاهش درد دندان درآوردن نوزاد وجود ندارد، اما می‌توانید راه‌های زیر را آزمایش کنید:

استفاده از دندانگیر

جویدن و گاز زدن یک دندانگیر باکیفیت باعث می‌شود نوزادی که در حال دندان درآوردن است، لثه خود را با آن ماساژ دهد. برای تسکین بیشتر می‌توانید دندانگیر را درون یخچال قرار دهید، اما هرگز دندانگیر را درون فریزر قرار ندهید. (موجب آسیب به لثه نوزاد می‌شود.)

دندانگیر یکی از وسایل ضروری سیسمونی است که در لیست سیسمونی به آن اشاره شده است.

لثه‌های نوزاد را ماساژ دهید!

بهترین راه برای ماساژ سطح لثه دردناک نوزاد، استفاده از مسواک انگشتی است.

غذای سرد و داروی مسکن (با تجویز پزشک) می‌تواند موثر باشد!

دادن غذاهای سرد به نوزاد (مانند کمپوت له‌شده و ماست) می‌تواند باعث خنکی دهان و کاهش درد دندان درآوردن شود. همچنین در صورتی که تاب دیدن درد نوزاد خود را ندارید، پزشک می‌تواند قطره ضددرد مخصوص نوزادان را تجویز کند.

نکته مهم: بدون تجویز پزشک متخصص، از ماساژ با لوسیون‌ها و پمادهای ضددرد برای نوزاد پرهیز کنید. برخی از این داروهای غیر تجویری ضد درد، عوارض بسیار خطرناکی برای کودکان دارند.

چگونه از دندان های نوزاد خود محافظت کنیم؟

مراقبت و محافظت از دندان‌های درآمده نوزاد، به اندازه نگرانی برای رشد اولین دندان‌ها مهم است. دندان‌های شیری باید حداقل چند سال دوام داشته باشند تا دندان‌های اصلی و بزرگسالی جایگزین آنها شوند.

ایجاد عادت‌های خوب بهداشتی در نوزاد، در طول زندگی برای داشتن لثه و دندان‌هایی محکم و سالم به او کمک می‌کند.

برداشتن گام‌هایی برای جلوگیری از پوسیدگی در دندان‌های شیری به اندازه سلامت دندان بزرگسال اهمیت دارد، زیرا پوسیدگی این دندان‌ها می‌تواند روی دندان‌های دائمی تأثیر بگذارد و سایر مشکلات دندانی مانند درد و عفونت را ایجاد کند.

دندان‌های نوزاد را مسواک بزنیم!

مسواک زدن منظم قسمت مهمی از بهداشت دهان و دندان است. نکته اصلی در این مرحله این است که دندان‌های شیری را به آرامی، دو بار در روز تمیز کنید و کودک خود را به روال مسواک زدن عادت دهید.

برخی نکات هنگام مسواک زدن نوزاد:

• حداقل دو بار طی روز دندان‌های نوزاد خود را مسواک بزنید؛ به‌خصوص بعد از وعده غذایی یا غذای شیرین.
• از خمیر دندان گیاهی یا مخصوص کودکان به اندازه یک نخود روی مسواک (مخصوص کودکان) بزنید و تف کردن کف خمیر دندان را به کودک خود یاد بدهید.
• جهت مسواک زدن زیاد اهمیت ندارد ولی اطمینان حاصل کنید که هر جهتی از دندان‌ها را تمیز کنید. (فک بالایی و پایینی)

رژیم غذایی مناسب

رژیم غذایی مناسب برای نوزاد شما قسمت مهمی از سلامت دهان و دندان او را فراهم می‌کند. ترجیحاً از دادن نوشیدنی‌های شیرین مصنوعی مانند آبمیوه‌های پاکتی یا نوشابه، تنقلات شیرین مانند آدامس، تافی، پاستیل‌های صنعتی و… به کودک خود اجتناب کنید.

معاینات مرتب دندانپزشکی

معمولاً اولین ویزیت دندانپزشک باید شش ماه پس از اولین رویش دندان انجام شود. بعد از آن هم ترجیحاً هر ساله یک چکاپ کامل از دهان و دندان پیشنهاد می‌شود.

چه زمانی برای درد دندان نوزاد باید به درمانگاه مراجع کنیم؟

اگر کودک شما علائمی مانند تب، بی‌قراری زیاد، اسهال، بریدگی و تورم بیش از حد لثه یا سایر علائم نگران‌کننده را از خود بروز می‌دهد و مطمئن نیستید که این مسئله به دندان درآوردن یا چیز دیگری مربوط است، بی‌خطرترین راه مراجعه به یک درمانگاه مخصوص اطفال است.

دندان درآوردن نوزادان و تب

همان‌طور که ذکر شد، یکی از علائمی که معمولاً نوزادان هنگام درآمدن دندان‌هایشان دارند، تب است. این تب معمولاً حدود 38 درجه است ولی اگر بیشتر از این شد، باید دلیل را در مشکلات دیگر جستجو کنید و فوراً به پزشک متخصص اطفال مراجعه نمایید.

در اکثر مواقع اگر نوزاد بیمار باشد، علائم دیگری مانند گرفتن بینی، سرفه و عطسه، اسهال و استفراغ شدید و خارش پوستی دارد.

دندان درآوردن نوزاد و اسهال

آیا دندان دراوردن و اسهال در نوزادان به هم مرتبط است؟ در بسیاری از موارد اسهال کودک، یکی از علائم رویش دندان‌های اوست. چرا که کودک در این سن هر چیزی را ممکن است بجود و اکثر وسایل حاوی میکروب‌هایی هستند که موجب اسهال می‌شوند. برای اطمینان از این مورد بهتر است از دندانگیر مخصوص و تمیز استفاده کنید.

یکی دیگر از دلایل اسهال کودکان، ضعیف بودن سیستم ایمنی آنهاست. با استفاده از راه‌های افزایش قدرت سیستم ایمنی مانند شیردهی منظم، دادن مایعات، غذاهای مغذی و واکسیناسیون، می‌توان احتمال ابتلا به اسهال را در کودکان کاهش داد.

علت اسهال هر چه باشد، موجب کم‌آبی بدن می‌شود و بهتر است از طریق راه‌های زیر، آب بدن و مواد معدنی نوزاد را تأمین کنیم:

• شیردهی منظم
• اگر کودک به سنی رسیده که غذای جامد می‌تواند بخورد، از غذاهای جمع‌کننده شکم استفاده کنید.
• آب هیدراته یا سرم آبرسان خوراکی می‌تواند در برخی موارد کمک‌کننده باشد.
• از خوراندن مایعات دارای شکر و قند به کودک خودداری کنید.
• پس از هر بار دفع، پوشک کودک را عوض کنید تا مشکلات پوستی برای او ایجاد نشود.
• در صورت ادامه فرایند اسهال در هنگام دندان درآوردن، به پزشک مراجعه کنید.

دندان درآوردن نوزاد از کی شروع میشود؟

همان‌طور که پیشتر گفتیم، رویش دندان‌ها در نوزادان ممکن است از سه ماهگی شروع شود، اما معمولاً این زمان را 6 ماهگی فرض می‌کنند. رویش دندان‌ها بر اساس ساختار بدن و زنتیک هر نوزادی می‌تواند متفاوت باشد و شروع رویش دندان‌ها ممکن است تا بیش از 1 سالگی، زمان ببرد.

ترتیب رویش دندان نوزادان

به‌طور معمول ابتدا دو دندان جلویی در فک پایین و پس از آن، دو دندان جلویی در فک بالا شروع به رشد می کنند. در جدول زمان‌بندی دندان درآوردن نوزادان می‌توانیم ترتیب دندان درآوردن را مشاهده کنیم: (منبع: سایت پمپرز)

دندان‌های فک بالا

• دندان‌های پیشین مرکزی (دندان‌های جلوی دهن): 8 تا 12 ماهگی
• دندان‌های پیشین جانبی (دندان‌های کناری دو دندان جلو): 9 تا 13 ماهگی
• دندان‌های نیش (دندان‌های تیز اطراف دندان‌های پیشین جانبی): 16 تا 22 ماهگی
• دندان‌های آسیاب/ آسیای کوچک (دندان‌های پشت دهان که برای ساییدن غذا استفاده می‌شود): 13 تا 19 ماهگی
• دندان‌های آسیاب/ آسیای بزرگ (عقب‌ترین ردیف دندانی): 25 ماه تا 3 سالگی

دندان‌های فک پایین

• دندان‌های پیشین مرکزی (دندان‌های جلوی دهن): 6 تا 10 ماهگی
• دندان‌های پیشین جانبی (دندان‌های کناری دو دندان جلو): 10 تا 16 ماهگی
• دندان‌های نیش (دندان‌های تیز اطراف دندان‌های پیشین جانبی): 17 تا 23 ماهگی
• دندان‌های آسیاب/ آسیای کوچک (دندان‌های پشت دهان که برای ساییدن غذا استفاده می‌شود): 14 تا 18 ماهگی
• دندان‌های آسیاب/ آسیای بزرگ (عقب‌ترین ردیف دندانی): 23 تا 31 ماهگی

نکات جالب در مورد دندان درآوردن کودک

• به طور متوسط در طی روند رویش دندان‌ها، هر شش ماه حدود چهار دندان درمی‌آیند.
• دندان‌های دختران ممکن است کمی زودتر از دندان‌های پسران دربیایند.
• دندان‌ها معمولاً به‌صورت متقارن رشد می‌کنند. مثلاً دندانی در ردیف پایین سمت راست رشد کند، دقیقاً در فک پایین در سمت چپ، یکی دیگر درمی‌آید.
• دندان‌های شیری کوچک‌تر و سفیدتر از دندان‌های اصلی هستند که بعد از مدتی جایگزین آنها می‌شوند.
• بعد از 5-6 سالگی دهان کودک شما میزبان ترکیبی از دندان‌های شیری و اصلی است.
• تعداد دندان‌های شیری کودک معمولاً 20 تاست. درصورتی که در بزرگسالی، لثه او بین 28 تا 32 دندان دارد.

دندان درآوردن کودک در سنین مختلف

دندان درآوردن نوزاد سه ماهه

دندان درآوردن کودک در سه ماهگی ممکن است باعث نگرانی برخی والدین شود، اما باید بدانیم اولین نشانه‌ها برای رویش دندان کودک در سن سه ماهگی کاملاً منطقی و طبیعی است.

دندان درآوردن نوزاد 6 ماهه

اکثر نوزادان در 6 ماهگی شروع رویش دندان‌ها را تجربه می‌کنند. اولین علائمی که کودک دارد شامل بی‌قراری، کلافگی، خارش پوست، سرفه کردن، گاز گرفتن وسایل مختلف تب درجه پایین، مالش گوش و اسهال کم است. البته میزان مشکلاتی که نوزاد دارد بسته به چگونگی تغذیه او نیز دارد. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص، مقاله غذای نوزاد را مطالعه کنید.

دندان درآوردن نوزاد 8 ماهه

8 ماهگی نوزاد نیز زمان طبیعی برای دندان دراوردن است.

نحوه مسواک زدن دندان های نوزاد

به همان اندازه که داشتن یک نوزاد لذت‌بخش است، مراقبت از او کاری سخت است. یکی از مراقبت‌هایی که بسیار هم مهم است، بهداشت دهان و دندان کودک است.

شنیده‌ایم که می‌گویند چون دندان‌های اول نوزاد شیری هستند، بهداشت آنها اهمیت زیادی ندارد، اما باید بدانیم که این جمله برای آینده یک کودک بسیار ترسناک است و ممکن است به او آسیب برساند.

مراقبت از دندان‌های شیری به اندازه دندان‌های اصلی دارای اهمیت است؛ چراکه پوسیدگی و خرابی آنها می‌تواند باعث درد لثه، دیابت، بیماری‌های قلبی و… شود. از طرفی زود از دست دادن دندان‌های شیری می‌تواند باعث رشد دندان‌های اصلی در مکان‌های نامناسبی بشود.

اهمیت مسواک زدن برای کودکان

دندان‌های شیری نقش بسیار مهمی در رشد کودک شما دارند و بسیار مستعد پوسیدگی هستند؛ از جمله دلایل اهمیت مسواک زدن در سنین کودکی:

• مراقبت از لثه‌ها و کمک به رشد مناسب فک
• مسواک زدن باعث ایجاد عادت مناسب برای سنین بزرگسالی می‌شود.
• سریع‌تر به حرف آمدن نوزاد
• لبخند زیبای کودک در زمان بزرگسالی، نیازمند مراقبت از دندان‌های او در نوزادی است.
• دندان‌های سالم، شما را از مراجعه متعدد به دندانپزشک، بی‌نیاز می‌سازد.

سوالات متداول در مورد مسواک زدن کودکان

چه زمانی برای مراقبت از دندان‌های نوزاد مسواک زدن را شروع کنیم؟

بهترین زمان برای مراقبت از دهان کودک، در واقع از همان بدو تولد است. حتی اگر نوزاد هنوز دندان ندارد، لثه او هنوز هم باید تمیز نگه داشته شود. لثه نوزادان می‌تواند به راحتی با قند موجود در شیر خشک و شیر مادر تحریک شود. دندان‌هایی که زیر لثه هستند و هنوز درنیامده‌اند نیز مستعد پوسیدگی هستند و باید به آنها توجه کنیم.

از طرفی شروع مسواک زدن از سنین پایین، باعث ایجاد عادت خوبی برای آنها می‌شود. وقتی اولین دندان نوزاد رشد کرد می‌توانید مسواک زدن را شروع کنید. استفاده از دهان شویه و فلوراید حداقل تا 6 سالگی پیشنهاد نمی‌شود.

چگونه دندان‌های کودک را مسواک بزنیم؟

مسواک زدن به نوزاد خود را این‌گونه آغاز کنید و ادامه دهید:

• هنگامی که هنوز دندانی درنیامده است، می توانید با استفاده از پارچه‌ای تمیز، لثه، زبان و گونه نوزاد را به آرامی تمیز کنید.
• بعد از رویش اولین دندان‌ها، با استفاده از یک برس کوچک مخصوص دندان و مقداری آب درون دهان را تمیز کنید.
• استفاده از خمیر دندان برای کودک را تقریباً از سن 2 سالگی شروع کنید. (بهترین حالت استفاده از خمیر دندانی طبیعی است.)
• هنگامی که چندین دندان شیری آنها درآمد، نخ دندان را به آرامی بین دندان‌های نوزاد بکشید.
• روزی حداقل دوبار مسواک زدن به کودکان (بعد از سه سالگی) را فراموش نکنید.

کودک از چه سنی به بعد باید توسط دندانپزشک معاینه شود؟

ویزیت‌های منظم دندانپزشک می‌تواند از دندانها و لثه‌های کودک شما در برابر ایجاد هرگونه مشکلات بهداشت دهان و دندان محافظت کند. سالی دوبار چکاپ توسط دندانپزشک بعد از یک سالگی پیشنهاد می‌شود.

نظر شما چیست؟
اگر کودک دارید، آیا از همان ماه‌های ابتدایی به فکر مراقبت از دندان‌های او بوده‌اید؟
چه روش‌های دیگری برای تسکین درد و بی‌قراری نوزاد می‌شناسید. خوشحال می‌شویم ما را در تجربیات خود شریک کنید.